Neurologia Praktyczna 3/2023

Objawy okulistyczne w migrenie

Ophthalmic manifestations of migraine

Wioletta Żukowicz, Olimpia Zacharek

Streszczenie

Migrena jest niezwykle częstą chorobą, która może niekorzystnie wpływać na zakres codziennego funkcjonowania i podejmowanych aktywności. Uważa się, że 25% przypadków poprzedzają objawy aury migrenowej, najczęściej aury wzrokowej. Mnogość objawów zaburzeń widzenia może powodować trudności diagnostyczne przy pierwszych napadach migreny zarówno w zakresie neurologii, jak i okulistyki. Celem niniejszej pracy jest omówienie najważniejszych aspektów diagnostyki różnicowej aury wzrokowej oraz zaburzeń widzenia o innej etiologii.

Abstract

Migraine is a prevalent condition that can have a negative impact on daily functioning and activities. It is noted that 25% of cases are preceded by symptoms of a migraine aura. Most often, this aura presents as visual disturbances. The diverse range of symptoms associated with visual disruptions can pose diagnostic challenges in both neurology and ophthalmology during initial attacks. The purpose of this review is to delve into the essential aspects of the differential diagnosis between visual aura and other vision disturbances.

Słowa kluczowe: migrena, bóle głowy, aura migrenowa, objawy wzrokowe aury, zaburzenia widzenia

Keywords: migraine, headache, migraine aura, visual aura symptoms, visual disturbances

Postępy w zespole Tourette’a

Tłumaczenie artykułu:

Advances in Tourette’s syndrome

Zespół Tourette’a jest schorzeniem neurorozwojowym, zwykle rozpoczynającym się w dzieciństwie lub w wieku młodzieńczym, objawia się występowaniem mimowolnych tików bądź wokalizacji i częściej występuje u mężczyzn. Ogólnie zachorowalność w wieku dziecięcym wynosi około 0,6% i nie stwierdza się predylekcji etnicznej lub socjoekonomicznej. U większości chorych dzieci występuje inne zaburzenie psychiczne, behawioralne lub rozwojowe, spośród których najczęściej występują lęk, zespół nadpobudliwości z deficytem uwagi oraz problemy z kompetencjami i umiejętnościami społecznymi. Około 1/3 osób z zespołem Tourette’a cierpi na schorzenie obsesyjno- kompulsywne. Chociaż w wielu przypadkach występowanie tików maleje w czasie dojrzewania i we wczesnym okresie życia dorosłego, to u niektórych osób tiki utrzymują się w dorosłym życiu, a nawet mogą się nasilić. W efekcie zespół Tourette’a stanowi w pewnym sensie „chorobę Piotrusia Pana” pod tym względem, że wykracza poza granice opieki neurologii dziecięcej i dorosłych oraz zespołów psychiatrycznych i psychologicznych.

Porównanie wczesnych objawów otępienia z ciałami Lewy’ego, choroby Alzheimera i choroby Parkinsona: dowody naukowe z rutynowej podstawowej opieki zdrowotnej i brytyjskiego UK Biobank

Tłumaczenie artykułu:

A comparison between early presentation of dementia with Lewy bodies, Alzheimer’s disease, and Parkinson’s disease: evidence from routine primary care and UK Biobank Data

Streszczenie

Cel. Celem badania było jednoczesne porównanie przeddiagnostycznych cech klinicznych obserwowanych u chorych z ostatecznym rozpoznaniem otępienia z ciałami Lewy’ego (dementia with Lewy bodies – DLB), choroby Parkinsona (Parkinson’s disease – PD) i choroby Alzheimera (Alzheimer’s disease – AD) w porównaniu z grupą kontrolną złożoną z osób bez zaburzeń neurodegeneracyjnych.

Metody. Skorzystawszy z brytyjskiej bazy danych wzdłużnych (longitudinalnych) THIN, przetestowano zależność między występowaniem każdego zaburzenia neurodegeneracyjnego a listą wybranych objawów podmiotowych i przyjmowanymi grupami leków, aby wykryć swoiste dla choroby efekty. Główne wyniki badania powielono i oceniono w bazie UK Biobank.

Wyniki. W analizie zastosowano dane 28 222 pacjentów z PD, 20 214 z AD, 4682 z DLB oraz dane 20 214 zdrowych osób tworzących grupę kontrolną. Wszystkie choroby neurodegeneracyjne były istotnie związane z obecnością wielu cech klinicznych obserwowanych przed ustaleniem rozpoznania, w tym z zaburzeniami snu, upadkami, objawami psychiatrycznymi i zaburzeniami autonomicznymi. Porównanie pacjentów z DLB i PD oraz AD wykazało, że upadki, objawy psychiatryczne i zaburzenia autonomiczne były silniej związane z występowaniem DLB w ciągu 5 lat przed pierwszym rozpoznaniem choroby neurodegeneracyjnej. Leczenie statynami było rzadsze u pacjentów rozwijających PD, a częstsze wśród chorych z DLB w porównaniu z osobami z AD. Przyjmowanie statyn wśród pacjentów z PD wiązało się z rozwojem otępienia w ciągu 5 lat od momentu ustalenia rozpoznania.

Interpretacja. Przeddiagnostyczne występowanie upadków, objawów psychiatrycznych i zaburzeń autonomicznych wiązało się z rozpoznaniem DLB silniej niż z rozpoznaniami PD i AD. Chociaż istnieje kilka podobnych zależności między stosowaniem leków a występowaniem zaburzeń neurodegeneracyjnych, to w niniejszym badaniu sugeruje się, że przyjmowanie statyn jest ujemnie związane z PD, ale dodatnio wiąże się z występowaniem DLB i AD oraz z rozwojem otępienia u pacjentów z PD.

Migrena: od patofizjologii do leczenia

Tłumaczenie artykułu:

Migraine: from pathophysiology to treatment

Streszczenie

Migrena jest niezwykle częstym schorzeniem neurologicznym upośledzającym funkcjonowanie, charakteryzującym się złożoną neurobiologią, obejmującą liczne obszary i sieci ośrodkowego oraz obwodowego układu nerwowego. Wzrastające w ostatnich latach zrozumienie patofizjologii migreny umożliwiło zastosowanie tej wiedzy w nowych sposobach leczenia, które aktualnie stają się dostępne dla pacjentów w wielu częściach świata i istotnie zmieniają kliniczne traktowanie choroby. W pierwszej części artykułu przedstawiono aktualny przegląd patofizjologii migreny poprzez analizę anatomii i funkcji głównych rejonów zaangażowanych w chorobę, skupiono się na tym, w jaki sposób powodują one wystąpienie wielu objawów charakteryzujących ataki i całą chorobę. W drugiej części pracy omówiono nowe czynniki terapeutyczne, które pojawiły się w leczeniu migreny, obejmujące cząsteczki przeciwko peptydowi związanemu z genem kalcytoniny (gepanty i przeciwciała monoklonalne), agonistów receptora serotoninowego 5-HT1F(ditany) i nieinwazyjną neuromodulację. Przedstawiono również krótki przegląd nowych wyników dotyczących klasycznych sposobów leczenia migreny.

Słowa kluczowe: migrena, patofizjologia, leczenie, CGRP, neuromodulacja

Keywords: migraine, pathophysiology, treatment, CGRP, neuromodulation

Profil czynników ryzyka u pacjentów ze spontanicznym rozwarstwieniem tętnicy szyjnej

Tłumaczenie artykułu:

Risk profile of patients with spontaneous cervical artery dissection

Streszczenie

Cel. Dane epidemiologiczne do indywidualnej charakterystyki czynników ryzyka u pacjentów ze spontanicznym rozwarstwieniem tętnicy szyjnej (spontaneous cervical artery dissection – sCeAD) są raczej niespójne.

Metody i wyniki. We Włoskim projekcie dotyczącym udaru u młodych osób z rozwarstwieniem tętnicy szyjnej (Italian Project on Stroke in Young Adults–Cervical Artery Dissection – IPSYS CeAD) porównywano cechy charakterystyczne 1468 pacjentów z sCeAD (średnia wieku: 47,3 ± 11,3 roku, mężczyźni: 56,7%) z 39 ośrodków we Włoszech z cechami osób z 2 grup kontrolnych złożonych z: 1) pacjentów, u których udar mózgu był spowodowany przez mechanizm inny niż rozwarstwienie (non-cervical artery dissection ischemic stroke – non-CeAD IS), wybieranych z prospektywnego rejestru IPSYS i rejestru udarowego Brescii (Brescia Stroke Registry), 2) osób bez udaru, wyselekcjonowanych spośród członków zespołów uczestniczących szpitali, dopasowanych 1 : 1 : 1 według płci, wieku i rasy. Istniało większe prawdopodobieństwo, że pacjenci z sCeAD będą mieli nadciśnienie [iloraz szans (odds ratio – OR) = 1,65; 95-procentowy przedział ufności (confidence interval – CI) = 1,37-1,98], migrenę z aurą w wywiadzie (OR = 2,45; 95% CI = 1,74-3,34), migrenę bez aury (OR = 2,67; 95% CI = 2,15-3,32) i chorobę naczyniową w wywiadzie rodzinnym u krewnych pierwszego stopnia (OR = 1,69; 95% CI = 1,39-2,05), a także mniejsze prawdopodobieństwo występowania u nich cukrzycy (OR = 0,65; 95% CI = 0,47-0,91), hipercholesterolemii (OR = 0,75; 95% CI = 0,62-0,91) i otyłości (OR = 0,41; 95%

CI = 0,31-0,54) w porównaniu z osobami bez udaru. Migrena bez aury towarzyszyła częściej osobom z sCeAD (OR = 1,81; 95% CI = 1,47-2,22) niż pacjentom z non-CeAD IS. W podgrupie osób z migreną u pacjentów z sCeAD częściej występowały napady migreny, a rzadziej przyjmowali oni profilaktycznie leki przeciwmigrenowe, szczególnie beta-blokery, niż osoby w pozostałych grupach.

Interpretacja. Na ryzyko wystąpienia sCeAD wpływa migrena, szczególnie migrena bez aury, w większym stopniu niż pozostałe czynniki. Ryzyko to zwiększa się wraz ze wzrostem częstości napadów i wydaje się, że zmniejsza się przy stosowaniu leków zapobiegających napadom migreny, a mianowicie beta-blokerów.

Objaw przedsionkowo-oczny (VES): nowy radiologiczny objaw zapalenia nerwu przedsionkowego pomocny w określeniu zajętego przedsionka i ustaleniu rozpoznania

Tłumaczenie artykyłu:

The “Vestibular Eye Sign” – “VES”: a new radiological sign of vestibular neuronitis can help to determine the affected vestibule and support the diagnosis

Streszczenie

Wprowadzenie. Oczopląs stanowi niezwykle istotny objaw kliniczny. Jest on często opisywany na podstawie kierunku jego faz szybkich, ale to właśnie faza wolna odzwierciedla

zaburzenie leżące u jego podstaw. Celem tego badania było opisanie nowego radiologicznego objawu diagnostycznego zwanego objawem przedsionkowo-ocznym (vestibular eye sign – VES). Objaw ten, definiowany jako odchylenie gałki ocznej skorelowane z fazą wolną oczopląsu (w stronę uszkodzonego przedsionka), występuje w ostrym zapaleniu nerwu przedsionkowego i może być oceniany w tomografii komputerowej (TK) głowy.

Materiały i metody. Na oddziale ratunkowym (Emergency Department – ED) w Ziv Medical Center w Safed w Izraelu rozpoznano zawroty głowy łącznie u 1250 pacjentów. Zebrano dane 315 pacjentów, którzy trafili do oddziału ratunkowego między styczniem 2010 r. a styczniem 2022 r., spełniających kryteria kwalifikacji do badania. Pacjentów podzielono na 4 grupy: grupę 1. – „czyste VN” (vestibular neuronitis – zapalenie nerwu przedsionkowego), grupę 2. – „etiologia nie-VN”, grupę 3. – pacjenci z BPPV (benign paroxysmal positional vertigo – łagodne napadowe położeniowe zawroty głowy) i grupę 4. – pacjenci z rozpoznaniem zawrotów głowy o nieznanej etiologii. U pacjentów ze wszystkich grup wykonano TK głowy podczas pobytu na oddziale ratunkowym.

Wyniki. W grupie 1. czyste zapalenie nerwu przedsionkowego rozpoznano u 70 (22,2%) pacjentów. VES stwierdzono u 65 pacjentów w grupie 1. i u 8 pacjentów w grupie 2., jego czułość wynosiła 89%, swoistość 75%, a ujemna wartość predykcyjna 99,4% w grupie 1. – czystego zapalenia nerwu przedsionkowego.

Wnioski. VN nadal jest rozpoznaniem klinicznym, ale jeśli pacjentowi wykonuje się TK głowy, sugeruje się wykorzystanie VES jako objawu uzupełniającego. Zgodnie z naszymi ustaleniami, jest on cenną informacją diagnostyczną w obrazowaniu TK, pozwalającą określić, po której stronie znajduje się izolowane czyste VN. Charakteryzuje się on czułością umożliwiającą ustalenie rozpoznania z wysoką ujemną wartością predykcyjną.

Słowa kluczowe: zapalenie nerwu przedsionkowego (vestibular neuronitis – VN), objaw przedsionkowooczny (vestibular eye sign – VES), łagodne napadowe położeniowe zawroty głowy (benign paroxysmal positional vertigo – BPPV), oddział ratunkowy (emergency department – ED)

Keywords: vestibular neuronitis (VN), vestibular eye sign (VES), benign paroxysmal positional vertigo (BPPV), emergency department (ED)