Neurologia Praktyczna 3/2022

Leczenie pierwszej fazy drgawkowego stanu padaczkowego u dorosłych: przegląd systematyczny współczesnych dowodów z badań randomizowanych

Tłumaczenie artykułu:

Management of the first stage of convulsive status epilepticus in adults: a systematic review of current randomised evidence

Streszczenie

Założenie. Drgawkowy stan padaczkowy jest najcięższą postacią padaczki i wymaga natychmiastowego leczenia. Podsumowano współczesne dowody dotyczące metod leczenia pierwszego wyboru w celu opanowania napadów u dorosłych z drgawkowym stanem padaczkowym przed przyjęciem do szpitala lub przy przyjęciu.

Metody. Przeprowadzono systematyczny przegląd randomizowanych badań klinicznych z grupą kontrolną (randomized control trials – RCT), w których oceniano leki przeciwpadaczkowe stosowane u dorosłych jako leczenie pierwszej linii. Przeszukano główne elektroniczne bazy danych.

Wyniki. Włączono 4 RCT (1234 osób dorosłych). Żadnego z tych badań nie przeprowadzono w Wielkiej Brytanii i nie oceniano w nich zastosowania midazolamu dopoliczkowo lub donosowo. Lorazepam dożylnie i diazepam dożylnie podawane przez ratowników wykazywały większą skuteczność niż placebo i, co warto zauważyć, midazolam podawany domięśniowo nie był gorszy od lorazepamu podawanego dożylnie. Ogólnie mediana czasu od podania leku do przerwania drgawek wahała się od 2 min do 15 min. Odsetek depresji ośrodka oddechowego wśród uczestników otrzymujących aktywne leczenie wynosił od 6,4% do 10,6%. Śmiertelność kształtowała się w zakresie od 2% do 7,6% w grupach aktywnego leczenia i 6,2% do 15,5% w grupach kontrolnych.

Wnioski. Benzodiazepiny podawane dożylnie i domięśniowo są bezpieczne w takich klinicznych okolicznościach. Do ustalenia najlepszego klinicznie i najbardziej opłacalnego leczenia pierwszego wyboru oraz najkorzystniejszej drogi podania niezbędne jest przeprowadzenie dalszych badań. Badania kliniczne typu bezpośredniego porównania (head-to-head) podawania dopoliczkowego wobec donosowego midazolamu i wobec diazepamu doodbytniczo dostarczyłyby informacji przydatnych do uzasadnienia leczenia pierwszej fazy drgawkowego stanu padaczkowego u dorosłych, szczególnie gdy nie ma dostępu dożylnego lub domięśniowego. Należy rozważyć także strategie poprawy stosowania się do klinicznych wytycznych na temat stosowania współcześnie dostępnych benzodiazepin w leczeniu pierwszej linii drgawkowego stanu padaczkowego.

Słowa kluczowe: drgawkowy stan padaczkowy, benzodiazepiny, leki przeciwpadaczkowe, leczenie pierwszej linii, przegląd

Keywords: convulsive status epilepticus, benzodiazepines, antiepileptic drugs, first-line treatment, review

Zespół niespokojnych nóg spowodowany udarem pnia mózgu: przegląd systematyczny

Tłumaczenie artykułu:

Restless legs syndrome due to brainstem stroke: a systematic review

Zespół niespokojnych nóg (restless legs syndrome – RLS) jest zaburzeniem ruchowym związanym ze snem, które może wynikać również z patologii pnia mózgu. Dokonano systematycznego przeglądu artykułów opublikowanych w elektronicznych bazach danych PubMed i Web of Science w celu zestawienia istniejącego piśmiennictwa dotyczącego RLS związanego z udarem pnia mózgu. Znaleziono 8 artykułów opisujących 19 pacjentów z RLS spowodowanym ogniskiem niedokrwiennym w pniu mózgu. Objawy wystąpiły jednocześnie z udarem niedokrwiennym (66,7%) lub kilka dni później (33,3%). Najczęstszą lokalizacją zawału był most, a rzadziej rdzeń przedłużony. W większości przypadków (68,4%) objawy były jednostronne. Na ogół w takich przypadkach (92,3%) zajęta była przeciwstronna noga w związku z zawałem bocznej części mostu. Objawy poudarowego RLS w dużej mierze lub całkowicie ustępowały w niemal 90% przypadków w ciągu od kilku dni do 3 miesięcy. U niemal wszystkich pacjentów, u których stosowano leczenie dopaminergiczne (11 spośród 13, 91,7%), objawy w znacznym stopniu lub całkowicie się cofnęły. Należy rozważyć badanie przesiewowe pod kątem obecności RLS u pacjentów z udarem pnia mózgu, szczególnie przy zawałach przednio-przyśrodkowej części mostu. Ostre wystąpienie jednostronnych objawów RLS, zwykle w połączeniu z innymi ruchowo-czuciowymi objawami ubytkowymi, powinno zwrócić uwagę diagnostyczną w kierunku epizodu naczyniowego w pniu mózgu. Wydaje się, że RLS w tych przypadkach ma korzystne zejście i dobrze reaguje na leczenie dopaminergiczne.

Słowa kluczowe: zawał pnia mózgu, zespół niespokojnych nóg, udar mózgu

Keywords: brainstem infarction, restless legs syndrome, stroke

Dysfunkcja tarczycy w zakrzepicy żylnej mózgowia: retrospektywne badanie kohortowe

Tłumaczenie artykułu:

Thyroid dysfunction in cerebral venous thrombosis: a retrospective cohort study

Streszczenie

Wprowadzenie. Zakrzepica żylna mózgowia (cerebral venous thrombosis – CVT) jest chorobą wieloczynnikową związaną z różnymi schorzeniami i czynnikami ryzyka. Dysfunkcję tarczycy – szczególnie nadczynność tarczycy – powiązano z CVT, ale głównie na podstawie opisów przypadków sięgających 1913 r., podczas gdy brakuje systematycznych badań dotyczących tego zagadnienia. W związku z tym autorzy zbadali częstotliwość i charakterystykę kliniczną dysfunkcji tarczycy w dużej jednoośrodkowej kohorcie pacjentów z CVT.

Metody. Retrospektywnie zidentyfikowano wszystkich kolejnych pacjentów z aseptyczną CVT leczonych w ośrodku autorów w latach 2006-2020. Dane kliniczne uzyskano z systemu elektronicznej dokumentacji medycznej. Hormon stymulujący tarczycy (thyroid-stimulating hormone – TSH) oznaczano rutynowo przy przyjęciu do szpitala, wolne hormony tarczycy i przeciwciała przeciwtarczycowe analizowano, jeśli były dostępne.

Wyniki. Główna analiza objęła 107 pacjentów (średni wiek 42 ± 16 lat, 74% kobiet) ze 120 pacjentów z potwierdzoną w badaniu obrazowym CVT, u których dostępne były wyniki TSH; 19 pacjentów [17,8%, 95% przedział ufności (confidence interval – CI) 10-25%) miało dysfunkcję tarczycy, u 2 ustalono nowe rozpoznanie nadczynności tarczycy (1,9%, 95% CI 0-4%) spowodowanej chorobą Gravesa-Basedowa, ale bez typowych objawów tego schorzenia. Siedemnastu pacjentów (15,9%, 95% CI 9-23%) miało niedoczynność tarczycy (12 leczonych wcześniej suplementacją hormonów tarczycy; 5 z nowo rozpoznaną subkliniczną niedoczynnością). Charakterystyka kliniczna CVT była podobna przy porównaniu pacjentów z dysfunkcją tarczycy i bez niej.

Wnioski. Zaobserwowano niezwykle wysoką częstość występowania dysfunkcji tarczycy u pacjentów z CVT. Stwierdzenie, czy ten fakt odzwierciedla związek przyczynowy, wymaga dalszych badań. Mimo to częste współwystępowanie obu chorób wskazuje na konieczność przesiewowych badań TSH u pacjentów z CVT.

Słowa kluczowe: zakrzepica żylna mózgowia, choroby tarczycy, nadczynność tarczycy, udar mózgu

Keywords: cerebral venous thrombosis, thyroid diseases, hyperthyroidism, stroke

Indukowanie remielinizacji w stwardnieniu rozsianym

Tłumaczenie artykułu:

Promoting remyelination in multiple sclerosis

Streszczenie

W stwardnieniu rozsianym (multiple sclerosis – MS) najważniejszą niezaspokojoną potrzebą jest leczenie, które opóźnia progresję, zapobiega jej lub ją odwraca. Możliwą do osiągnięcia strategią jest poprawa endogennej remielinizacji metodami terapeutycznymi – przywraca to przewodzenie w nerwach i zapobiega neurodegeneracji. W trakcie badań przedklinicznych lepiej zdefiniowano biologiczne podstawy remielinizacji dotyczące aktywacji, migracji, proliferacji i różnicowania komórek progenitorowych oligodendrocytów, a możliwe miejsca działania leków wyodrębniono, co doprowadziło do rozpoczęcia wczesnych faz badań klinicznych. Niektóre badania II fazy wykazują skuteczność, zatem perspektywa rejestracji leków remielinizacyjnych w MS jest coraz bardziej prawdopodobna. Nadal jednak pewne pytania pozostają bez odpowiedzi, a ostatnie badania ujawniły skalę złożoności tego problemu, co zwiększyło świadomość ograniczeń remielinizacji u ludzi. W tym artykule przeglądowym autorzy opisują remielinizację, przyczyny jej niepowodzeń w MS i ostatnie odkrycia, które rzucają nowe światło na ten proces. Rozważają także możliwości kontynuacji dotychczasowych badań w próbach klinicznych oraz przedstawiają różne metody wykrywania remielinizacji u ludzi.

 Słowa kluczowe: stwardnienie rozsiane, remielinizacja, badania kliniczne, wzrokowe potencjały wywołane, współczynnik transferu magnetyzacji

Keywords: multiple sclerosis, remyelination, clinical trials, visual evoked potentials, magnetisation transfer ratio

Przyłóżkowe i laboratoryjne badania diagnostyczne w miastenii

Tłumaczenie artykułu:

Bedside and laboratory diagnostic testing in myasthenia

Streszczenie

Miastenia (myasthenia gravis – MG) i wrodzone zespoły miasteniczne (congenital myasthenic syndrome – CMS) to grupa zaburzeń o dobrze scharakteryzowanym podłożu autoimmunologicznym lub genetycznym i neurofizjologicznym. Przeanalizowano dane z piśmiennictwa z ostatnich 20 lat, oceniając przydatność różnych testów neurofizjologicznych, badań immunologicznych, prób prowokacyjnych i testów genetycznych w postępowaniu z MG i CMS. Czułość diagnostyczna powtarzanej stymulacji nerwu mieści się w przedziale od 14% do 94%, a swoistość między 73% a 100%; czułość elektromiografii pojedynczego włókna mięśniowego (single-fibre electromyography – SFEMG) wynosi od 64% do 100%, a swoistość od 22% do 100%. Z kolei czułość metody opartej na przeciwciałach skierowanych przeciwko receptorowi acetylocholiny (acetylcholine receptor – AChR) wynosi od 13% do 97%, a swoistość od 95% do 100%. Ogólnie SFEMG charakteryzuje się najwyższą czułością, a dodatnie przeciwciała anty-AChR najwyższą swoistością. Nowsze strategie badania ocenione w ostatnich kilkudziesięciu latach obejmują oczne miogenne przedsionkowe potencjały wywołane, emisje otoakustyczne i swoiste dla miastenii o podłożu autoimmunologicznym miRNA (mikroRNA) krążące w surowicy, jak również sekwencjonowanie następnej generacji w przypadkach CMS. Chociaż w ostatnich kilku dekadach obserwuje się istotny postęp w opracowaniu nowszych strategii testów diagnostycznych stosowanych w MG i CMS, to jednak potrzebne są dodatkowe badania w celu oceny przydatności nowszych narzędzi, z uwzględnieniem ich czułości i swoistości.

Słowa kluczowe: miastenia, elektromiografia, powtarzana stymulacja nerwu, przeciwciała, wrodzony

Keywords: myasthenia, electromyography, repetitive nerve stimulation, antibodies, congenital