Neurologia Praktyczna 2/2023

Nowe możliwości terapii migreny przewlekłej

New treatment options for chronic migraine

Wioletta Żukowicz, Anna Gojska-Grymajło, Bartosz Karaszewski

Streszczenie

Migrena należy do najczęściej występujących pierwotnych bólów głowy. Migrena przewlekła

charakteryzuje się wysoką częstością incydentów bólowych głowy. W jej przebiegu występuje przynajmniej 15 dni z bólem głowy w miesiącu (monthly headache days – MHD) przez ≥ 3 miesiące, z czego co najmniej 8 dni z bólem o charakterze migreny (monthly migraine days – MMD). Z tego powodu migrena może istotnie zaburzać codzienne funkcjonowanie i aktywność zawodową. Najważniejszym celem terapii profi laktycznych jest redukcja częstości bólów głowy. Obecnie poza leczeniem doustnym coraz częściej stosowane są leki w iniekcjach, np. toksyna botulinowa typu A i przeciwciała przeciw peptydowi związanemu z genem kalcytoniny (calcitonin gene-related peptide – CGPR). Niniejszy przegląd zawiera omówienie podstawowych podziałów migreny, aktualnych możliwości terapeutycznych migreny oraz nowego programu lekowego B.133 dotyczącego leczenia profilaktycznego migreny przewlekłej.

Abstract

Migraine is one of the most common primary headaches. Chronic migraine is characterized by a high frequency of headache episodes. It is defined as experiencing at least 15 headache days per month (monthly headache days, MHD) for at least 3 months, with at least 8 days of migraine-like headaches (monthly migraine days, MMD). As a result, it can signifi cantly disrupt daily functioning and occupational activities. The primary goal of preventive therapy is to reduce the frequency of headache episodes. In addition to oral treatments, the use of injectable medications such as botulinum toxin type A and calcitonin gene-related peptide (CGRP) antibodies is constantly increasing. This overview includes presentation of the basic clinical subtypes of migraine, the current migraine treatment options and the new programme for preventive treatment for chronic migraine: B.133.

Słowa kluczowe: migrena przewlekła, toksyna botulinowa, przeciwciała anty-CGRP

Keywords: chronic migraine, botulinum toxin, CGRP monoclonal antibodies

Związek między początkiem choroby Parkinsona i śmiertelnością z jej powodu a cukrzycą typu 2

Tłumaczenie artykułu:

Onset and mortality of Parkinson’s disease in relation to type II diabetes

Streszczenie

Cel. Istnieje coraz więcej dowodów na to, że choroba Parkinsona (Parkinson’s disease – PD) i cukrzyca są częściowo powiązane, lecz związek między nimi i wpływ na nie określonych metod leczenia są nadal niejasne. Oceniono wpływ cukrzycy typu 2 (type II diabetes – T2D) i leczenia przeciwcukrzycowego na wiek wystąpienia PD oraz ogólną śmiertelność.

Projekt i metody badań. Standaryzowany wskaźnik T2D obliczono dla pacjentów z PD metodą bezpośrednią i porównano z osobami z drżeniem samoistnym (essential tremor – ET) oraz ogólną populacją włoską. Wiek zachorowania i przeżycie porównano także między pacjentami z PD, ale bez T2D (PD-noT2D), pacjentami, u których T2D rozwinęła się przed wystąpieniem PD (PD-preT2D), i pacjentami, u których T2D rozwinęła się po wystąpieniu PD (PD-postT2D).

Wyniki. Zaprojektowano badanie retrospektywne i prospektywne. Standaryzowany współczynnik T2D u chorych z PD (n = 8380) i ET (n = 1032) wynosił odpowiednio 3,8% i 6,1%, natomiast w ogólnej populacji Włoch ogólna częstość występowania T2D wyniosła 5,3%. U pacjentów z PD-preT2D leczonych lekami przeciwcukrzycowymi początek PD był opóźniony o 6,2 roku (p < 0,001); nie zaobserwowano różnic u pacjentów PD-postT2D. Wystąpienie T2D przed początkiem PD negatywnie wpłynęło na rokowanie [skorygowany współczynnik ryzyka: 1,64 [95-procentowy przedział ufności (confidence interval – CI): 1,33-2,02]; p < 0,001], natomiast nie stwierdzono wpływu na przeżycie pacjentów z PD-postT2D [współczynnik ryzyka: 0,86 (95% CI 0,53-1,39); p = 0,54].

Wnioski. Rozpoznanie T2D leczonej jakimkolwiek lekiem przeciwcukrzycowym przed pojawieniem się objawów PD wiąże się późniejszym początkiem PD. Czas trwania cukrzycy zwiększa śmiertelność w PD-preT2D, ale nie zaobserwowano takiej prawidłowości u chorych z PD-postT2D. Obserwacje te skłaniają do prowadzenia dalszych badań nad lekami przeciwcukrzycowymi jako potencjalną terapią modyfikującą przebieg choroby w PD.

Słowa kluczowe: choroba Parkinsona, cukrzyca, wiek zachorowania, częstość występowania, śmiertelność

Keywords: Parkinson’s disease, diabetes, age at onset, prevalence, mortality

Migrena przedsionkowa czy choroba Ménière’a: dylemat diagnostyczny

Tłumaczenie artykułu:

Vestibular migraine or Meniere’s disease: a diagnostic dilemma

Streszczenie

Choroba Ménière’a (Meniere’s disease – MD) to zaburzenie związane z zawrotami głowy, które charakteryzuje triada objawów (nawracające zawroty głowy, fluktuująca utrata słuchu, szumy uszne lub uczucie pełności w uchu). Rozpoznanie MD opiera się na dokładnym i szczegółowym zebraniu wywiadu, a od różnicowania między MD a migreną przedsionkową (vestibular migraine – VM) zależy skuteczność leczenia. VM jest rozpowszechnionym zaburzeniem związanym z zawrotami głowy, a jej nietypowe objawy (bóle głowy, objawy przedsionkowe, ślimakowe) naśladują MD. Ponadto błędne rozpoznanie MD i VM może prowadzić do poddawania pacjentów z VM inwazyjnemu leczeniu wskazanemu w MD i niepotrzebnego uszkodzenia ucha wewnętrznego. Na szczęście dzięki rozwojowi metod diagnostycznych ograniczenia w zakresie różnicowania tych chorób stają się coraz mniejsze. Ten rozwój pozwala na prawidłowe rozpoznawanie zaburzeń związanych z zawrotami głowy,

w szczególności VM i MD. Niniejszy artykuł przeglądowy opisuje różnicowanie VM i MD oraz próbuje zebrać istniejące dane dotyczące elementów diagnostyki różnicowej [w tym główne objawy kliniczne, badania pomocnicze (audiometria, testy przedsionkowe, badania wodniaka śródchłonki)] i dalszej obserwacji. Te dwie choroby nakładają się na siebie we wszystkich aspektach, dlatego nie ma jednego swoistego testu, który byłby wystarczający jako jedyne badanie, lecz swoistość można zwiększyć przez wykorzystanie zestawu wszystkich lub niektórych narzędzi.

Słowa kluczowe: choroba Ménière’a, migrena przedsionkowa, nieukładowe zawroty głowy,

układowe zawroty głowy, audiometria, czynnościowe testy przedsionkowe

Keywords: Meniere’s disease, vestibular migraine, dizziness, vertigo, audiometry, vestibular function tests

Udar mózgu u pacjentów z bakteryjnym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych: badanie kohortowe i metaanaliza

Tłumaczenie artykułu:

Stroke in patients with bacterial meningitis: a cohort study and meta-analysis

Cel pracy. Celem niniejszego badania było przedstawienie charakterystyki pacjentów z udarem niedokrwiennym mózgu spowodowanym bakteryjnym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych.

Metody. W jednoośrodkowym badaniu retrospektywnym przeanalizowano 102 pacjentów z bakteryjnym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, w tym 19 z udarem niedokrwiennym mózgu. Oceniono charakterystykę kliniczną, badanie płynu mózgowo-rdzeniowego (PMR) i czasowo-przestrzenną dystrybucję udarów. Dodatkowo dokonano przeglądu bazy PubMed, od jej powstania do sierpnia 2021 r., pod kątem badań obserwacyjnych dotyczących udaru niedokrwiennego u pacjentów z bakteryjnym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych oraz przeprowadzono metaanalizę w celu oceny częstości i czasu wystąpienia udaru, jak również jego wpływu na śmiertelność.

Wyniki. W naszej kohorcie 15 (78,9%) pacjentów z udarem niedokrwiennym mózgu uzyskało przy wypisie wynik w Zmodyfikowanej skali Rankina (mRS) ≥ 3 w porównaniu z 33 (39,8%) pacjentami bez udaru (p < 0,01). Spośród 1692 pacjentów z bakteryjnym zapaleniem opon z 15 badań kohortowych ujętych w naszej metaanalizie zawał mózgu stwierdzono u 332 pacjentów [16%, 95-procentowy przedział ufności (confidence interval – CI) = 0,13-0,20]. Występowanie udaru było silnie związane z większą śmiertelnością [iloraz szans (odds ratio – OR) = 2,38; 95% CI = 1,70-3,34; p < 0,0001]. Nie stwierdzono związku żadnego specyficznego patogenu z występowaniem udaru. Ogniska zawałowe były rozmieszczone głównie na terytoriach unaczynienia tętnic zlokalizowanych w pobliżu ogniska zakażenia, a szczyt zachorowania występował w 3-7. dobie oraz po 2 tygodniach od wystąpienia zapalenia opon. Wśród pacjentów z udarem niedokrwiennym u 63,2% stwierdzono waskulopatię, a u 15,8% dodatkowo krwotok śródmózgowy.

Interpretacja. W niniejszym badaniu stwierdzono, że udar niedokrwienny związany z bakteryjnym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych jest spowodowany przez waskulopatię mózgową zlokalizowaną w pobliżu ogniska zakażenia oraz że przebieg czasowy zawałów może umożliwić interwencję terapeutyczną.

Zapobieganie upadkom: wykorzystanie uczenia maszynowego w celu przewidywania przyszłych upadków u osób bez upadków w przeszłości

Tłumaczenie artykułu:

Preventing falls: the use of machine learning for the prediction of future falls in individuals without history of fall

Streszczenie

Obecnie sprawą najwyższej wagi jest troska o liczne podatne na urazy grupy w naszym społeczeństwie (osoby starsze, pacjenci z chorobami neurodegeneracyjnymi itp.), aby pozostały one aktywne społecznie i fizycznie, utrzymały jakość życia i uniknęły utraty autonomii. Gdy osoby starsze wkraczają w fazę przedwczesnej kruchości, są już narażone na upadki, których konsekwencje mogą przyspieszać pogarszanie jakości ich życia (urazy, lęk przed upadkiem, zmniejszenie aktywności fizycznej). W związku z tym wykrywanie kruchości i wysokiego ryzyka upadku na wczesnym etapie jest pierwszą linią obrony przed szkodliwymi konsekwencjami upadku. Drugą linią obrony byłoby opracowanie oryginalnych protokołów wykrywania przyszłych upadków przed ich wystąpieniem. Niniejsza praca krótko podsumowuje obecne postępy i perspektywy, które mogą wynikać z połączenia przystępnych cenowo i łatwych w użyciu systemów nienoszonych (platformy siłowe, systemy śledzenia ruchu 3D) i systemów noszonych [akcelerometry, żyroskopy, inercyjne jednostki pomiarowe (inertial measurement units – IMU)] z odpowiednią analizą uczenia maszynowego, a także omawia wysiłki mające na celu sprostanie tym wyzwaniom.

Słowa kluczowe: przewidywanie upadku, kruchość, uczenie maszynowe, urządzenia noszone, platforma siłowa, obserwacja podłużna

Keywords: fall prediction, frailty, machine learning, wearables, force-platform, longitudinal follow-up