Dermatologia Praktyczna 3/2021

Objawy skórne u chorych z COVID-19

Cutaneous sign in COVID-19 patients
Michał Seneczko, Franciszek Seneczko

Streszczenie
Koronawirusy są jednymi z największych pod względem długości genomu i rozmiaru wirionu otoczkowymi wirusami RNA. Dotychczas zidentyfi kowano 7 ludzkich koronawirusów, spośród których 4 (HCoV-229E, HCoV-NL63, HCoV-OC43 i HCoV-HKU1) charakteryzują się niską patogennością, natomiast 3 kolejne (SARS-CoV, MERS-CoV i SARS-CoV-2) cechuje patogenność wysoka, manifestująca się klinicznie jako zespół ostrej niewydolności oddechowej.
SARS-CoV-2 został zidentyfikowany pod koniec grudnia 2019 r. w chińskiej prowincji Wuhan i w ciągu niespełna 6 miesięcy rozprzestrzenił się na prawie wszystkie kraje świata, wywołując stan zagrożenia pandemicznego. Poza zakażeniem ogólnoustrojowym, głównie dotyczącym układu oddechowego, występują także rozmaite objawy skórne. Omówiono je, uwzględniając klasyfi kację wyróżniającą 2 główne grupy oraz 6 głównych wzorców klinicznych.
Słowa kluczowe: COVID-19, SARS-CoV-2, pokrzywka, zmiany akralne podobne do odmrożenia, wysypka plamisto-grudkowa

Ciężkie skórne reakcje niepożądane związane ze stosowaniem leków – etiopatogeneza, cechy kliniczne i leczenie. Część 4. Uogólniona pęcherzowa utrwalona wysypka polekowa (GBFDE)

Severe cutaneous adverse reactions related to the use of drugs – ethiopathogenesis, clinical features and treatment. Part 4. Generalized bullous fixed drug eruption (GBFDE)
Franciszek Seneczko, Michał Seneczko

Streszczenie
Uogólniona pęcherzowa utrwalona wysypka polekowa jest rzadkim wariantem trwałej wysypki polekowej, stanowiącej około 10% wszystkich niepożądanych skórnych reakcji polekowych. Wśród leków wywołujących uogólnioną pęcherzową utrwaloną wysypkę polekową najczęściej wymienia się antybiotyki, głównie z grupy cefalosporyn i penicylin, następnie sulfonamidy oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne. Choroba wymaga różnicowania z zespołem Stevensa-Johnsona/toksyczną nekrolizą naskórka, w porównaniu do którego charakteryzuje się krótszym okresem utajonym i mniejszym zajęciem błon śluzowych. W leczeniu znajdują zastosowanie kortykosteroidy, cyklosporyna oraz immunoglobuliny dożylnie.
W pracy omówiono uogólnioną pęcherzową utrwaloną wysypkę polekową – jej patogenezę, rozpoznanie i leczenie.
Słowa kluczowe: uogólniona pęcherzowa utrwalona wysypka polekowa, trwała wysypka polekowa, zespół Stevensa-Johnsona/toksyczna nekroliza naskórka, reakcja na lek z eozynofilią i objawami ogólnoustrojowymi, ostra uogólniona osutka krostkowa

Przerost gruczołów łojowych

Sebaceous hyperplasia
Małgorzata Dominiak, Ewa Trznadel-Grodzka, Andrzej Kaszuba, Joanna Narbutt

Streszczenie
Przerost gruczołów łojowych stanowi łagodną proliferację gruczołów łojowych lokalizującą się głównie na twarzy. Występuje przede wszystkim u osób starszych oraz często u pacjentów otrzymujących długotrwale cyklosporynę. W leczeniu przerostu gruczołów łojowych opisano stosowanie: elektrokoagulacji, metod chirurgicznych, krioterapii, doustnej izotretynoiny, metod laserowych oraz terapii fotodynamicznej.
Słowa kluczowe: gruczoł łojowy, zmiany skórne twarzy, łagodny przerost

Świerzb i jego odrębności w wieku niemowlęcym i u dzieci starszych

Scabies and its peculiarities in infancy and in older children
Mirosława Kuchciak-Brancewicz, Magdalena Szczegielniak

Streszczenie
Świerzb jest chorobą zakaźną wywołaną przez roztocze. Zakażenie następuje drogą bezpośredniego kontaktu, rzadziej przez zainfekowane przedmioty. Chorobą tą zarazić się może każdy. Świerzb naśladuje wiele chorób i nie zawsze łatwo go rozpoznać. Rozwój zmian chorobowych jest wywołany przez migrację pasożytów w naskórku, a także wynika z reakcji nadwrażliwości typu IV, uruchomionej przez antygeny świerzbowca. Dominującym objawem podmiotowym jest świąd nasilający się w porze nocnej.
Słowa kluczowe: dzieci, świerzb, cykl rozwojowy, świąd, swoiste i nieswoiste zmiany skórne

Olbrzymie kłykciny kończyste zlokalizowane w okolicy pozagenitalnej. Opis przypadku i przegląd leczenia

Giant condyloma acuminatum located in the extragenital region. Case report and review of therapy
Aleksandra Kitowska, Piotr Brzeziński, Justyna Słomka, Monika Groszewska, Mariana Karwan, Józef Jasonek, Mieczysława Karcz

Streszczenie
Olbrzymie kłykciny kończyste (giant condyloma acuminatum) są rzadką jednostką chorobową, zwykle związaną z zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) typu 6 i 11. Najczęściej dotknięte obszary to prącie, odbyt i otaczające struktury. Opcje leczenia są ograniczone ze względu na dużą podstawę, miejsca wystąpienia i łatwe nawroty. Opisujemy przypadek pacjenta z kalafi orowatymi tworami w okolicy pachwiny prawej, trwającymi od 4 lat. Na podstawie klinicznego obrazu i badań laboratoryjnych ustalono rozpoznanie olbrzymich kłykcin kończystych o rzadkiej anogenitalnej lokalizacji.
Słowa kluczowe: olbrzymie kłykciny kończyste, okolica pachwinowa, HPV, zmiany pozogenitalne

Znamię „halo”. Ciekawe czy niepokojące? Opis przypadku

Halo nevus. Interesting or disturbing? Case study
Anna Pogorzelska-Antkowiak

Streszczenie
Znamię „halo” jest rzadko spotykaną, łagodną formą znamienia melanocytowego. Dotyczy szczególnie dzieci i młodych dorosłych. Rzadko występuje pojedynczo, najczęściej lokalizując się na skórze tułowia. Występowanie znamienia typu „halo” w populacji szacuje się na ok. 1%. Klinicznie charakteryzuje się ono występowaniem dookoła znamienia białej obwódki.
W badaniu dermoskopowym obserwuje się białą, homogenną obwódkę otaczającą ciemną część znamienia, złożoną w najczęściej z globul. Obraz spod mikroskopu konfokalnego in vivo często jest bardzo niepokojący i nie daje podstaw do wykluczenia czerniaka. Opisany przypadek potwierdza konieczność usunięcia chirurgicznego znamienia typu „halo” w każdym przypadku pojedynczej zmiany u osoby dorosłej.
Słowa kluczowe: znamię „halo”, znamię barwnikowe, dermoskopia, mikroskopia konfokalna in vivo, czerniak

Dermatologia dziecięca – pytania i odpowiedzi

Mirosława Kuchciak-Brancewicz

Streszczenie
Kontaktowy wyprysk alergiczny jest reakcją antygen-przeciwciało opóźnioną, zależną od IV mechanizmu alergicznego zwanego komórkowym. Rozpoznania dokonuje się na podstawie obrazu klinicznego i towarzyszącego świądu. W leczeniu stosuje się kortykosteroidy miejscowe, rzadziej systemowe, a także leki przeciwświądowe.
Potówki to zmiany, które powstają w następstwie wzmożonego pocenia przy jednoczesnym zmniejszeniu lub utrudnieniu odpływu potu. W większości postępowanie polega na usunięciu przyczyn wywołujących nadmierne pocenie oraz utrudnienie parowania, nieraz miejscowego leczenia dermatologicznego.
Twardzina ograniczona to zlokalizowane stwardnienie dotyczące wyłącznie skóry. Ustępuje wraz z pozostawieniem przebarwień lub odbarwień i zaników wyrażających się ścieńczeniem naskórka. Z powodu braku przydatków wymaga nawilżania/natłuszczania skóry.
Wyprysk opryszczkowy to rozsiana postać pierwotnego zakażenia wirusem opryszczki. Przebiega często z wysoką temperaturą, zaburzeniem równowagi wodno-elektrolitowej i nadkażeniami bakteryjnymi i zwłaszcza u małych dzieci, kontaktowy wyprysk alergiczny, potówki, zanik skóry, wyprysk opryszczkowy, nawykowe oblizywanie warg u dzieci jest wskazaniem do hospitalizacji.
Nawykowe oblizywanie warg jest powodem rozwoju kontaktowego zapalenia skóry. Leczenie obejmuje likwidację stanu zapalnego, odbudowę bariery skórno-naskórkowej i likwidację nawyku.
Słowa kluczowe: kontaktowy wyprysk alergiczny, potówki, zanik skóry, wyprysk opryszczkowy, nawykowe oblizywanie warg