Przegląd Pediatryczny 1/2017

Lekarz pediatra wobec problemu dziecka maltretowanego

Paediatrician facing a problem of abused child
Karolina Służewska-Woźnicka

Streszczenie:
Konfrontacja lekarza pediatry z dzieckiem, w stosunku do którego podejrzewa on, że jest ofiarą maltretowania fizycznego lub psychicznego, stanowi zawsze poważny problem w zakresie zawiadamiania odpowiednich organów ścigania i zapewnienia bezpieczeństwa dziecka. Artykuł przybliża aktualne zasady postępowania oraz ukazuje konieczne procedury, które należy podjąć w tym zakresie na poziomie gabinetu lekarskiego i szpitala.
Słowa kluczowe: maltretowane dziecko, lekarz pediatra, procedury prawne

Wsparcie społeczne w chorobach przewlekłych w wieku rozwojowym

Social support in chronic diseases in childhood
Aleksandra Markiewicz, Kamil K. Hozyasz

Streszczenie:
Chorobę przewlekłą można utożsamiać z sytuacją stresową, która wymaga szczególnej adaptacji i wdrożenia efektywnych sposobów radzenia sobie. Istotnym zasobem chroniącym i wzmacniającym jednostkę w tym trudnym momencie jest wsparcie społeczne. Obecność bliskich osób, gotowych udzielić potrzebnej pomocy oraz istnienie aktywnych organizacji i wspólnot pomocowych zwiększa poczucie bezpieczeństwa chorego, wzmacnia poczucie własnej wartości i skuteczności. Doświadczanie wsparcia społecznego, poprzez poprawę funkcjonowania psychospołecznego pacjentów, pozytywnie wpływa na przebieg i skuteczność leczenia. W pracy omówiono definicję i klasyfikację wsparcia społecznego oraz jego rolę w radzeniu sobie pacjenta i jego rodziny w wybranych chorobach przewlekłych.
Słowa kluczowe: wsparcie społeczne, choroby przewlekłe, funkcjonowanie psychospołeczne

Rola III sektora w leczeniu dzieci z chorobami onkologicznymi

The role of the Third Sector in the treatment of children with cancer
Karolina Albińska

Streszczenie:
Leczenie chorób nowotworowych, zwłaszcza u dzieci, wymaga zintegrowanego podejścia – najnowocześniejszych metod terapii, wysoko wykwalifikowanego personelu medycznego, ale także wielowymiarowego wsparcia chorych i ich rodzin – zarówno finansowego, jak i organizacyjnego, merytorycznego oraz psychologicznego. Niestety, system publicznej służby zdrowia, nawet w krajach wysoko rozwiniętych, które oferują najlepszą opiekę onkologiczną, nie jest w stanie zaspokoić wszystkich potrzeb pacjentów w wieku 1-18 lat. Niektóre zadania przypisane pierwotnie instytucjom administracji państwowej, działającym dla dobra dzieci cierpiących na choroby nowotworowe, przejmuje zatem tzw. III sektor – rożne fundacje i stowarzyszenia. W niniejszym artykule pokazano związek instytucji pozarządowych z sektorem publicznym i – w mniejszym zakresie – sektorem prywatnym. Na przykładzie współpracy Fundacji dla Dzieci z Chorobami Nowotworowymi „Krwinka” z Ośrodkiem Pediatrycznym im. Marii Konopnickiej Centralnego Szpitala Klinicznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi omówiono rolę tego typu organizacji w leczeniu dziecięcych pacjentów onkologicznych, zakres ich działania oraz wpływ międzysektorowych zależności na optymalizację jakości życia chorych i ich bliskich.
Słowa kluczowe: organizacje pożytku publicznego, III sektor, nowotwór, leczenie onkologiczne, Fundacja dla Dzieci z Chorobami Nowotworowymi „Krwinka”

Psychospołeczne problemy dziecka w rodzinie ze stwardnieniem rozsianym

The child’s psychosocial problems in a family with multiple sclerosis
Andrzej Potemkowski, Agnieszka Samochowiec, Magdalena Chęć, Ernest Tyburski, Anna Sołtys, Anna Ratajczak

Streszczenie:
Artykuł omawia rożne psychologiczne i psychospołeczne konteksty relacji: dziecko–rodzic chory na stwardnienie rozsiane (SM)–choroba. Przedstawia zagadnienia związane z percepcją SM przez dzieci, ich postawy wobec choroby u rodziców i zachowania związane z interpersonalnymi reakcjami rodziców wobec siebie. Omawia zmiany zachodzące w matczynej miłości, a wynikające z rożnych aspektów SM. Autorzy wskazują na reakcje dzieci na SM, zwłaszcza lęk i depresję w zależności od płci oraz od obciążenia rolą opiekuna chorego rodzica.
Słowa kluczowe: stwardnienie rozsiane, dzieci, reakcje psychologiczne

Postępy w diagnostyce i leczeniu stwardnienia guzowatego

Advances in diagnosis and treatment of tuberous sclerosis complex
Joanna Trelińska, Iwona Dachowska

Streszczenie:
Stwardnienie guzowate (TSC) jest wielonarządową chorobą uwarunkowaną genetycznie, dziedziczącą się w sposób autosomalny dominujący, która charakteryzuje się występowaniem łagodnych zmian rozwojowych o charakterze hamartoma w rożnych narządach, m.in. w mózgu, nerkach, skórze, sercu i płucach. Choroba spowodowana jest przez mutację jednego z dwóch genów: TSC1 lub TSC2, której konsekwencją jest hiperaktywacja szlaku mTOR. Odkrycie genetycznego podłoża choroby oraz związanych z nim mechanizmów patogenetycznych przyczyniły się do ogromnego postępu, jaki dokonał się w ostatnich latach w diagnostyce i leczeniu pacjentów ze stwardnieniem guzowatym. W pracy przedstawiono aktualizację kryteriów diagnostycznych choroby z 2012 roku oraz rolę inhibitorów szlaku mTOR w leczeniu poszczególnych manifestacji klinicznych stwardnienia guzowatego.
Słowa kluczowe: stwardnienie guzowate, mTOR, kryteria diagnostyczne, rapamycyna, ewerolimus

Dermatozy występujące na skórze powiek u dzieci w różnych okresach rozwojowych – leczenie. Część I

The eyelids dermatoses in children at different age – treatment. Part I
Mirosława Kuchciak-Brancewicz, Aleksandra Kańtoch, Wojciech Bienias, Katarzyna Kaszuba-Bartkowiak, Andrzej Kaszuba

Streszczenie:
Powieka to ruchomy, umięśniony fałd skórny okrywający i chroniący oko. Reguluje dopływ światła do oka i pełni funkcję estetyczną. Nieprawidłowości w zakresie jej działania są na ogół przedmiotem badań okulistów, zaś stanami chorobowymi dotyczącymi skory powiek zajmują się dermatolodzy. Tylko sprawne funkcjonowanie powiek zapewnia komfort naszym oczom i prawidłowe działanie narządu wzroku, dlatego tak ważne jest to, by utrzymać powieki w odpowiedniej kondycji. W artykule przedstawiono dermatozy zlokalizowane na skórze powiek (te występujące często i te rzadsze) oraz ich leczenie u dzieci w rożnych okresach rozwojowych.
Słowa kluczowe: dzieci, dermatozy skory powiek, objawy kliniczne, leczenie, profilaktyka

Erytrodermie okresu noworodkowego i niemowlęcego – różnicowanie i leczenie

Neonatal and infantile erythrodermas – differential diagnosis and treatment
Dorota Krasowska, Michał Adamczyk, Małgorzata Michalska-Jakubus

Streszczenie:
Erytrodermia w wieku noworodkowym i niemowlęcym spotykana jest rzadko. Może być wywołana przez wiele rozmaitych czynników, w tym genetycznych, infekcyjnych i polekowych, lub wikłać przebieg chorób skory, takich jak atopowe zapalenie skory, łuszczyca i łojotokowe zapalenie skory. W wieku noworodkowym i niemowlęcym często brak jest charakterystycznych cech chorób wywołujących, dlatego erytrodermia stanowi dla klinicystów duże wyzwanie diagnostyczne. Niedojrzały organizm narażony jest na zwiększone ryzyko powikłań, takich jak zaburzenia elektrolitowe, termoregulacji, odwodnienie i ciężkie infekcje, a także związanych z chorobami wywołującymi. Opóźnienie w postawieniu diagnozy może skutkować ciężkimi i nieodwracalnymi następstwami. Ważna jest odpowiednia pielęgnacja i możliwie szybkie ustalenie rozpoznania wraz z włączeniem właściwej terapii. W pracy przedstawiono najczęstsze przyczyny uogólnionego zapalenia skory w wieku noworodkowym i niemowlęcym, omówiono również aspekty diagnostyczne i terapeutyczne schorzeń leżących u podłoża.
Słowa kluczowe: erytrodermia, noworodki, niemowlęta

Wgłobienie jelita jako powikłanie jersiniozy u małych dzieci

Intussusception as a complication of yersiniosis among small children
Andrzej Joźwiak, Bogumiła Strumiłło, Anna Piaseczna-Piotrowska

Streszczenie:
W Klinice Chirurgii i Urologii Dziecięcej Instytutu CZMP w okresie pomiędzy listopadem 2012 r. a lutym 2013 r. hospitalizowanych było 4 chłopców z rozpoznanym wgłobieniem krętniczo-kątniczym. Przeprowadzone badania histopatologiczne uwidoczniły w przesłanym materiale nasilone zmiany zapalne charakterystyczne dla infekcji Yersinia enterocolitica. Zakażenie wywołane tymi pałeczkami stanowi coraz większy problem medyczny na świecie. Ze względu na duże podobieństwo obrazu klinicznego do chorób zapalnych jelit, a zwłaszcza choroby Leśniowskiego-Crohna, zakażenie to może być przyczyną pomyłek diagnostycznych. W naszej pracy przedstawiamy 4 przypadki pacjentów, których operowano z powodu wgłobienia i u których potwierdzono jersiniozę. Odnotowywany w ostatnich latach w Polsce wzrost liczby zachorowań na jersiniozę (140 przypadków w 2006 r. vs. 233 przypadki w 2007 r.) jest po części rezultatem coraz większej świadomości i wiedzy lekarzy, zwłaszcza pediatrów, na temat zagrożeń powodowanych tym patogenem. Wydaje się, że grupa tych pacjentów powinna być kierowana rutynowo na badania mające potwierdzić bądź wykluczyć ww. zakażenie. Jak wynika z naszego doświadczenia, pałeczki Yersinia u najmłodszych dzieci mogą być przyczyną wgłobienia jelitowego. Z tego powodu wydaje się zasadne wprowadzenie w Polsce badań w kierunku wykrywania zakażeń tym patogenem do rutynowej diagnostyki w populacji dziecięcej, a zwłaszcza w grupie dzieci najmłodszych.
Słowa kluczowe: wgłobienie, jersinioza, bole brzucha