Gastroenterologia Praktyczna 2/2024

Krytyczna ocena hipotezy SIBO i testów oddechowych. Aktualizacja praktyki klinicznej zatwierdzona przez Europejskie Towarzystwo Neurogastroenterologii i Motoryki (ESNM) oraz Amerykańskie Towarzystwo Neurogastroenterologii i Motoryki (ANMS)

Critical appraisal of the SIBO hypothesis and breath testing: A clinical practice update endorsed by the European Society of Neurogastroenterology and Motility (ESNM) and the American Neurogastroenterology and Motility Society (ANMS)

Purna Kashyap, Paul Moayyedi, Eamonn M.M. Quigley, Magnus Simren, Stephen Vanner

Streszczenie

Wstęp. Istnieją przekonujące dowody na to, że interakcje między mikroorganizmami w przewodzie pokarmowym a gospodarzem są przyczyną wielu schorzeń, w tym takich zaburzeń interakcji osi jelito-mózg (wcześniej określanych jako czynnościowe choroby jelit), jak zespół jelita drażliwego (irritable bowel syndrome – IBS). Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (small intestinal bacterial overgrowth – SIBO) jest rozpoznawany od ponad wieku u pacjentów ze stanami predysponującymi do zastoju treści jelitowej, np. nieprawidłowościami anatomicznymi w jelicie cienkim lub chorobami przewlekłymi, w tym twardziną, i jest związany z biegunką oraz objawami złego wchłaniania. Ponad 20 lat temu postawiono hipotezę, że zwiększona liczba bakterii w jelicie cienkim może powodować objawy również przy braku złego wchłaniania w IBS i pokrewnych zaburzeniach. Hipoteza ta, dotycząca związku SIBO z IBS, zainspirowała znaczną liczbę badań i zwróciła uwagę środowiska medycznego na znaczenie interakcji między mikroorganizmami a gospodarzem jako możliwy mechanizm patofizjologiczny w IBS.

Cel. Po dwóch dekadach powyższa hipoteza pozostaje nieudowodniona. Co więcej, doprowadziła ona do poważnych niezamierzonych konsekwencji, mianowicie do powszechnego stosowania niewiarygodnych i niezweryfikowanych testów oddechowych jako diagnostycznych dla SIBO oraz wynikającego z tego nierozważnego stosowania antybiotyków. W niniejszym przeglądzie przeanalizowano, dlaczego hipoteza SIBO pozostaje nieudowodniona oraz, biorąc pod uwagę niezamierzone konsekwencje, omówiono, dlaczego nadszedł czas na odrzucenie tej hipotezy i zależności od testów oddechowych. Przeanalizowano również ostatnie badania nad zespołem jelita drażliwego dotyczące flory bakteryjnej w przewodzie pokarmowym, jej składu i funkcji oraz interakcji z gospodarzem. Chociaż wynikiem tych badań były ważne spostrzeżenia, które pomagają w ukierunkowaniu przyszłych badań, to potrzeba dalszych mechanistycznych badań dotyczących interakcji mikroorganizm-gospodarz u pacjentów z IBS, zanim będzie można poznać rolę tych interakcji w diagnostyce i leczeniu pacjentów z IBS i pokrewnymi zaburzeniami.

Celiakia i nieceliakialna nadwrażliwość na gluten u dorosłych. Optymalizacja diagnostyki i leczenia

Celiac disease and non-celiac gluten sensitivity in adults. Diagnostics and treatment

Magdalena Przybylska-Feluś, Małgorzata Zwolińska-Wcisło

Streszczenie

Pojęcie chorób glutenozależnych obejmuje takie schorzenia, jak celiakia, nieceliakialna nadwrażliwość na gluten, alergia na pszenicę. Pomimo różnych patomechanizmów rozwoju tych jednostek chorobowych ich wspólnym punktem jest pszenica oraz zboża zawierające gluten. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie aktualnej wiedzy na temat obrazu klinicznego, diagnostyki i leczenia celiakii oraz nieceliakialnej nadwrażliwości na gluten.

Abstract

The term “gluten-related disorders” encompasses a spectrum of diseases: celiac disease, wheat allergy, and non-celiac gluten sensitivity. Their pathogenesis is different, but wheat and other gluten containing grains represents their common point. The aim of this article is to provide the state-of-the-art and clinical evidence in celiac disease and non-celiac gluten sensitivity.

Przepukliny rozworu przełykowego – aktualne spojrzenie na diagnostykę i leczenie

Hiatal hernias – current perspective on diagnosis and treatment

Natalia Romanowska, Marek Romanowski

Streszczenie

Przepuklina rozworu przełykowego powstaje w wyniku przemieszczenia się narządów jamy brzusznej, głównie żołądka, przez rozwór przełykowy przepony do klatki piersiowej. Klasyfikuje się ją na podstawie położenia połączenia żołądkowo-przełykowego względem przepony. Najczęstsza jest przepuklina typu wślizgowego (typ I), wywodząca się z prawej części przepony. Przepuklina przełyku typu II zajmuje lewą i prawą odnogę przepony. Typy III i IV dodatkowo obejmują lewą odnogę. Typy II, III i IV należą to przepuklin okołoprzełykowych. Wiek, nadwaga i otyłość są kluczowymi czynnikami ryzyka powstawania przepuklin rozworu przełykowego. Zgłaszane objawy obejmują refluks żołądkowo-przełykowy, nudności, wzdęcia, dyskomfort w klatce piersiowej i nadbrzuszu, regurgitacje oraz dysfagię. Utrata masy ciała i krwawienie są poważnymi objawami. W diagnostyce wykorzystuje się metody radiologiczne, endoskopowe oraz manometrię przełyku. Rekomendowane jest leczenie chirurgiczne, a w celu niwelowania objawów występujących epizodycznie stosowane są przede wszystkim inhibitory pompy protonowej.

Abstract

A hiatal hernia is caused by the displacement of abdominal organs, mainly the stomach, through the esophageal hiatus of the diaphragm into the thoracic cavity. It is classified based on the position of the gastroesophageal junction relative to the diaphragm. The most common hernia is the sliding hernia (type I), which originates from the right side of the diaphragm. Type II esophageal hernia involves the left and right crura of the diaphragm. Types III and IV additionally involve the left crura. Types II, III and IV are paraesophageal hernias. Age, overweight and obesity are key risk factors for the development of hiatal hernias. Reported symptoms include gastroesophageal reflux, nausea, bloating, chest and epigastric discomfort, regurgitation and dysphagia. Weight loss and bleeding are serious symptoms. Radiological, endoscopic and esophageal manometry methods are used in the diagnosis. The recommended form of treatment is surgery, and to eliminate episodically occurring symptoms, proton pump inhibitors are primarily used.

Zastosowanie szczepu Lactobacillus rhamnosus PL1 u pacjentów z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit – szansa na poprawę jakości życia i złagodzenie objawów

Using the Lactobacillus rhamnosus PL1 strain in patients with non-specific intestinal inflammations – a chance to improve the quality of life and alleviate the symptoms of the disease

Dorota Domagalska, Tomasz Banasiewicz

Streszczenie

Wstęp. Nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ) stanowią obecnie coraz większy problem epidemiologiczny i społeczny. Mogą się pojawić już w młodym wieku i ich częstość wzrasta, a przebieg kliniczny trudno prognozować. Wiąże się to z wieloczynnikową etiologią: predyspozycją genetyczną, nieprawidłową odpowiedzią immunologiczną na czynniki środowiskowe oraz zaburzeniami mikroflory jelitowej. Pacjenci z NChZJ zgłaszają niezadowolenie z życia, jego obniżoną jakość i zaburzenia psychiczne związane z chorobą. Wiedza dotycząca wpływu probiotyków na mikrobiom jelitowy chorych na NChZJ, a także ich wpływu na leczenie lub jego wspomaganie i jakość życia chorych jest skromna i niespójna.

Cele pracy. Celem pracy była ocena wpływu probiotyków z Lactobacillus rhamnosus PL1 na jakość życia i objawy kliniczne pacjentów z NChZJ oraz ich mikrobiom jelitowy.

Materiał i metoda. Do badania pilotażowego włączono 30 pacjentów z NChZJ o stabilnym stanie ogólnym. Badanie wiązało się z dwoma spotkaniami, na których pacjenci oceniali jakość życia i objawy towarzyszące chorobie oraz dostarczali próbki stolca do badania. Pacjenci pobierali probiotyk ze szczepem Lactobacillus rhamnosus PL1 przez 40 dni. Na koniec przeprowadzono badanie genetyczne próbek stolca oparte na sekwencjonowaniu 16S.

Wyniki. Średnia liczba punktów kwestionariusza GIQLI dla pacjentów stosujących suplementację wynosiła na początku 90,27 ± 21,37 pkt, na końcu 98,13 ± 20,59 pkt. Uzyskano statystycznie istotną poprawę jakości życia między badaniem wstępnym a końcowym (p = 0,02).

Wnioski. Szczep Lactobacillus rhamnosus PL1 wpływa pozytywnie na jakość życia osób z NChZJ i na skład mikrobiomu jelitowego.

Podsumowanie. Probiotyki mogą być uzupełnieniem standardowo stosowanych terapii. Konieczne są dalsze badania pozwalające na indywidualny dobór probiotyków zależnie od stanu klinicznego pacjenta i przebiegu choroby.

Abstract

Introduction. Non-specific intestinal inflammations are an increasing epidemiological and social problem. They may appear at a young age, their frequency is increasing, and their clinical course is difficult to predict. The reason for this is their multifactorial etiology: genetic predispositions, incorrect immune response, environmental factors and gut microbiome disorders. Patients with non-specific intestinal inflammations report dissatisfaction with life, an impaired quality of life and mental disorders connected with the disease. Knowledge of the impact of probiotics on the intestinal microbiome of patients with non-specific intestinal inflammations and its impact on the treatment or supportive treatment and the quality of life is small and inconsistent.

Objectives of the paper. The objective of the paper was to assess the impact of probiotics with Lactobacillus rhamnosus PL1 on the quality of life and clinical symptoms of patients with non-specific intestinal inflammations and their intestinal microbiome.

Material and method. The pilot trial included 30 patients with non-specific intestinal inflammation in a stable overall condition. The trial involved two meetings during which the patients assessed their quality of life and the symptoms of the disease and provided a stool sample for testing. The patients took a probiotic with the Lactobacillus rhamnosus PL1 strain for 40 days. At the end, the stool samples were subject to a genetic test based on 16S sequencing.

Results. Based on the GIQLI analysis, the mean value for patients using the supplementation was 90.27 ± 21.37 points at the beginning and 98.13 ± 20.59 points at the end. A statistically significant improvement in the quality of life between the initial test and the final test was achieved (p = 0.02).

Conclusions. The Lactobacillus rhamnosus PL1 strain seems to have a positive impact on the quality of life of people suffering from non-specific intestinal inflammations and on the composition of the gut microbiome.

Summary. Probiotics may complement standard therapies. Further studies are required to enable the individual selection of probiotics depending on the clinical condition of the patient and the course of the disease.

Pacjent z chorobą Leśniowskiego-Crohna i rozpoznanym nowotworem neuroendokrynnym

A patient with Crohn’s disease and a diagnosed neuroendocrine tumour

Szymon Niemirka, Milena Fortuna, Aleksandra Sobolewska-Włodarczyk, Anita Gąsiorowska

Streszczenie

Nowotwory neuroendokrynne (neuroendocrine neoplasm – NEN) to różnorodna grupa nowotworów pochodzących z komórek neuroendokrynnych, zlokalizowanych w różnych częściach ciała, ale najczęściej występujących w przewodzie pokarmowym i układzie oddechowym. W niniejszej pracy przedstawiono przypadek 52-letniego pacjenta z wieloletnią chorobą Leśniowskiego-Crohna (ChLC), który został przyjęty do szpitala z zaostrzeniem choroby podstawowej.

Chorobę rozpoznano w 2003 r., w wywiadzie stwierdzono wieloletnią steroidozależność. Ponadto w wywiadzie było obecne leczenie biologiczne infliksymabem z dobrą odpowiedzią kliniczną (2007), leczenie biologiczne infliksymabem z utratą odpowiedzi na leczenie (2020), leczenie biologiczne ustekinumabem (2020). Do 2007 r. pacjenta leczono preparatami kwasu 5-aminosalicylowego, okresowo glikokortykosteroidami oraz azatiopryną. Ponadto w 2018 r. wykonano laparotomię z drenażem ropni wewnątrzbrzusznych, a także operacje z powodu ropni i przetok okołoodbytniczych.

Podczas hospitalizacji wykonano wiele procedur diagnostycznych, w tym enterografię rezonansu magnetycznego (magnetic resonance – MR), w której w zakresie wszystkich płatów wątroby stwierdzono obecność bardzo licznych, rozsianych zmian ogniskowych, wielkości od 2 mm do 35 mm; po podaniu kontrastu zmiany uległy obwodowemu wzmocnieniu kontrastowemu. Wykonano biopsję aspiracyjną cienkoigłową jednej zmiany w wątrobie i wykazano obecność nowotworu neuroendokrynnego z wysokim odsetkiem komórek Ki-67. Pacjenta skierowano do dalszej diagnostyki oraz leczenia w ośrodku onkologicznym, gdzie chorego zakwalifikowano do leczenia paliatywnego karboplatyną.

Abstract

Neuroendocrine neoplasms (NENs) are a diverse group of neoplasms derived from neuroendocrine cells located in various parts of the body, but most commonly in the gastrointestinal tract and respiratory system. The following paper presents the case of a 52-year-old patient with long-standing Crohn’s disease (CD) who was admitted to the hospital with an exacerbation of his underlying disease.

The disease was diagnosed in 2003, with a history of long-term steroid dependence. In addition, there was a history of biologic treatment with infliximab with good clinical response (2007), biologic treatment with infliximab with loss of response (2020), biologic treatment with ustekinumab (2020). The patient was treated with 5-aminosalicylic acid preparations, intermittent corticosteroids and azathioprine until 2007. In addition, a laparotomy with drainage of intra-abdominal abscesses was performed in 2018, as well as surgery for perianal abscesses and fistulas.

During the hospitalization, a number of diagnostic procedures were performed, including magnetic resonance (MR) enterography, which revealed the presence, in the area of all liver lobes, of very numerous diffuse focal lesions, ranging in size from 2 mm to 35 mm, which underwent peripheral contrast enhancement after contrast administration. A fine-needle aspiration biopsy of one of the liver lesions was performed, which revealed the presence of a neuroendocrine neoplasm with a high percentage of Ki-67 cells. The patient was referred for further diagnosis and treatment at the Cancer Center, where he was qualified for palliative treatment with carboplatin.

Wolność sumienia pacjenta podczas pobytu w szpitalu

Sylwia Kiełbasa