Gastroenterologia Praktyczna 1/2024

Wytyczne American College of Gastroenterology (ACG): alkoholowa choroba wątroby

Tłumaczenie artykułu: ACG Clinical Guideline: Alcohol-associated liver disease

Loretta L. Jophlin, Ashwani K. Singal, Ramon Bataller, Robert J. Wong, Bryan G. Sauer, Norah A. Terrault, Vijay H. Shah

Streszczenie

Alkoholowa choroba wątroby (alcohol-associated liver disease – ALD) jest na całym świecie najczęstszą przyczyną zaawansowanych chorób wątroby oraz częstym wskazaniem do przeszczepienia tego narządu. Ponieważ nadużywanie alkoholu jest głównym czynnikiem ryzyka, jego wzrastające spożycie w ciągu ostatniej dekady spowodowało szybki wzrost kosztów opieki zdrowotnej związanej z ALD. Spektrum alkoholowej choroby wątroby obejmuje zakres od wczesnego, bezobjawowego uszkodzenia wątroby aż do zaawansowanej choroby z dekompensacją funkcji wątroby i nadciśnieniem wrotnym. W porównaniu z innymi czynnikami powodującymi choroby wątroby progresja zmian zachodzących w wątrobie u pacjentów z ALD jest szybsza i częściej doprowadza do zaawansowanej fazy. Specyficznym fenotypem zaawansowanej choroby jest alkoholowe zapalenie wątroby (alcohol hepatitis – AH), które manifestuje się pojawieniem się lub znacznym nasileniem żółtaczki, a w ciężkich postaciach ostrą, nałożoną na przewlekłą, niewydolnością wątroby, co wiąże się z ryzykiem śmiertelności 1-miesięcznej na poziomie od 20% do 50%. Wskaźnik MELD (model of end-stage liver disease) jest najdokładniejszym wskaźnikiem oceny ciężkości AH (wynik > 20 punktów jest definiowany jako ciężkie alkoholowe zapalenie wątroby). Glikokortykosteroidy są obecnie jedyną dostępną grupą leków o udowodnionej skuteczności u pacjentów z ciężkim AH i poprawiają przeżycie w okresie 1 miesiąca u 50-60% pacjentów. Abstynencję alkoholową, kluczowy czynnik determinujący długoterminowe wyniki, trudno osiągnąć u pacjentów z ALD z towarzyszącymi zaburzeniami związanymi z zespołem zależności alkoholowej (alcohol use disorders – AUD). Ponieważ pacjenci z ALD rzadko są leczeni z powodu zaburzeń związanych z zespołem zależności alkoholowej, konieczne jest opracowanie strategii pokonywania barier w leczeniu AUD u pacjentów z ALD i promowanie multidyscyplinarnego, zintegrowanego modelu opieki, w którego skład powinien wchodzić hepatolog, specjalista terapii uzależnień oraz pracownicy socjalni, w celu jednoczesnego leczenia choroby wątroby i AUD. Przeszczepienie wątroby, ostateczna opcja terapii u pacjentów z zaawansowaną marskością wątroby, należy brać pod uwagę u wybranych pacjentów z AH, którzy nie reagują na zastosowaną terapię i co do których istnieje niskie ryzyko powrotu do nadużywania alkoholu po przeszczepieniu. Poziom dowodów i siłę zaleceń oceniono przy użyciu systemu Grading of Recommendations, Assessment, Development, and Evaluations (GRADE). Niniejsze wytyczne zostały opracowane przez American College of Gastroenterology Practice Parameters Committee.

Przerwanie ciągłości przewodu trzustkowego głównego w przebiegu chorób zapalnych trzustki – schemat postępowania diagnostyczno-terapeutycznego

Disruption of main pancreatic duct in the course of inflammatory pancreatic diseases – diagnostic and therapeutic procedure scheme

Mateusz Jagielski, Marek Jackowski

Streszczenie

W przebiegu chorób zapalnych trzustki często dochodzi do przerwania ciągłości przewodu trzustkowego (uszkodzenia przewodu trzustkowego głównego), co klinicznie manifestuje się w postaci przetoki trzustkowej. Przebieg kliniczny chorób zapalnych trzustki z uszkodzeniem przewodu trzustkowego głównego jest bardzo różny i często zbliżony do przebiegu klinicznego zapalenia trzustki. Leczenie endoskopowe uszkodzeń przewodu trzustkowego głównego, a w konsekwencji pozapalnych przetok trzustkowych, ma na celu zapewnienie fizjologicznego odpływu soku trzustkowego do dwunastnicy, co umożliwia wygojenie miejsca uszkodzenia przewodu. Zastosowanie technik endoskopowych w leczeniu uszkodzeń przewodu trzustkowego głównego powstałych w przebiegu chorób zapalnych trzustki nadal wzbudza liczne dyskusje i nie ma jednoznacznych wytycznych dotyczących postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w tej grupie chorych. W publikacji  przedstawiono możliwości leczenia endoskopowego pozapalnych uszkodzeń przewodu trzustkowego głównego z wykorzystaniem technik anatomicznego drenażu przezbrodawkowego i pozaanatomicznego drenażu przezściennego.

Abstract

In the course of inflammatory pancreatic disorders main pancreatic duct (MPD) disruption is a common complication manifested in the form of pancreatic fistula. The clinical course of patients with MPD disruption in the course of inflammatory pancreatic disorders is complex and often similar to the clinical course of pancreatitis. The aim of endoscopic treatment of MPD disruption (and as a result of post-inflammatory pancreatic fistulas) is to ensure the outflow of pancreatic juice into the duodenum, which facilitates the healing process of the disruption. Use of endoscopic techniques in the treatment of MPD disruption created in the course of pancreatitis is still very controversial and there are no clear guidelines concerning the diagnostical-therapeutic management in this group of patients. This article presents possibilities of endotherapy of post-inflammatory MPD disruption with use of anatomical transpapillary drainage and extraanatomical transmural drainage techniques.

Czy istnieje związek między narażeniem na mikroplastik i nanoplastik a chorobami przewodu pokarmowego?

Is there a link between microplastic and nanoplastic exposure and gastrointestinal diseases?

Marta Mędrek-Socha, Aleksandra Błońska, Aleksandra Kaczka, Cezary Chojnacki

Streszczenie

Plastik to wiele polimerowych tworzyw sztucznych. Ich produkcja ciągle wzrasta, co zagraża zdrowiu człowieka i środowisku. Cząsteczki mikroplastiku mogą wnikać do organizmu drogą pokarmową, oddechową oraz przez skórę. Mikroplastik może występować w produktach żywnościowych (m.in. miód, piwo, sól, cukier, ryby, krewetki, woda), w kosmetykach, odzieży czy w powietrzu. Mikroplastik może działać toksycznie na układ pokarmowy i nerwowy, może wpływać na rozrodczość i powodować zaburzenia metaboliczne. Konsumpcja mikroplastiku może prowadzić do zaburzeń mikrobiomu, cukrzycy i otyłości czy zapalenia wątroby. Liczne prace eksperymentalne wskazują na prawdopodobny niekorzystny wpływ mikroplastiku na organizm człowieka, ale przeprowadzenie dalszych badań potwierdzających wyniki obserwacji na zwierzętach i badań in vitro jest konieczne.

Abstract

Plastic is a series of polymeric synthetic materials. Their production is constantly increasing, posing a threat to human health and the environment. Microplastic particles can enter the body through the gastrointestinal tract, the respiratory tract, and through the skin. Microplastics can be found in food products (such as honey, beer, salt, sugar, fish, shrimps, water), cosmetics, clothing or air. Microplastics can be toxic to gastrointestinal and nervous systems, affect reproduction and cause metabolic disorders. Their consumption can also lead to microbiome disorders, diabetes and obesity or hepatitis. A number of experimental studies indicate the adverse effects of microplastics on the human body, but further studies are needed to confirm the results of animal observations and in vitro studies.

Alkohol a ryzyko rozwoju nowotworów przewodu pokarmowego

Alcohol and the risk of cancer of the gastrointestinal system

Paulina Stachelek, Michał Myśliwiec, Piotr Kubiak, Natalia Pietrzak, Joanna Trzeszczyńska, Agnieszka Dobrowolska, Aleksandra Szymczak-Tomczak

Streszczenie

Nowotwory układu pokarmowego są wynikiem działania wielu czynników zarówno niemodyfikowalnych, wśród których można wymienić czynniki genetyczne, płeć i wiek, jak i modyfikowalnych, np. palenia tytoniu czy czynników dietetycznych, w tym w szczególności spożywania alkoholu. Alkohol po wchłonięciu jest metabolizowany, a wynikiem przemian chemicznych są kancerogenne produkty. Te metabolity to aldehyd octowy oraz reaktywne formy tlenu, które wpływając na poszczególne elementy komórek, zwiększają ryzyko powstania i progresji nowotworu. Na całym świecie przyczyną rozwoju blisko 4% nowotworów jest spożywanie alkoholu, a największą liczbę przypadków wśród nich stanowią nowotwory przełyku oraz wątroby. Dane te pozwalają zauważyć, że wpływ spożywania alkoholu na rozwój choroby jest różny w zależności od rodzaju nowotworu i jego lokalizacji w organizmie. Istnieją silne dowody na to, że spożywanie alkoholu nawet w małych ilościach może zwiększać ryzyko zachorowania na nowotwory jamy ustnej, gardła, przełyku, żołądka, wątroby i trzustki oraz jelita grubego. Niekorzystny wpływ alkoholu na komórki człowieka i cały organizm sprawia, że tak ważna jest edukacja społeczeństwa na ten temat. Dotyczy to szczególnie polskiego społeczeństwa, w którym jak wynika z wielu badań, spożywanie alkoholu jest na wysokim poziomie. Istnieje potrzeba nakłaniania pacjentów do abstynencji alkoholowej ze względu na negatywne skutki nadużywania alkoholu, w tym wpływ na rozwój i progresję nowotworów układu pokarmowego.

Abstract

Gastrointestinal cancers are the result of a number of both non-modifiable factors, among which are genetics, gender and age, and modifiable factors, such as smoking and dietary factors, including alcohol consumption in particular. Once absorbed, alcohol is metabolized with the formation of carcinogenic products. These metabolites are acetaldehyde and reactive oxygen species, which, by affecting specific cellular elements, increase the risk of cancer formation and progression. Worldwide, nearly 4% of cancers are caused by alcohol consumption, with esophageal and liver cancers accounting for the largest number of cases among them. These data allow us to note that the effect of alcohol consumption on disease development varies depending on the type of cancer and its location in the body. There is strong evidence that alcohol consumption, even in small amounts, can increase the risk of developing cancers of the mouth, throat, esophagus, stomach, liver, pancreas, and colon. The adverse effect that alcohol has on human cells makes it so important to educate the public about the effects of alcohol on the body. This is especially true in Polish society, where, according to many studies, alcohol consumption is at a high level. There is a need to urge patients to alcohol abstinence, due to the negative effects of alcohol abuse, including the impact on the development and progression of cancers of the digestive system.

Zmiany w przewodzie pokarmowym w przebiegu ostrego zatrucia rtęcią

Lesions in the GI tract due to acute mercury poisoning

Aleksandra Kaczka, Anita Gąsiorowska

Streszczenie

W artykule zaprezentowano, wraz z krótkim omówieniem, przypadek pacjentki po intencjonalnym spożyciu dużej dawki chlorku rtęci oraz zmiany stwierdzone w przewodzie pokarmowym.

Abstract

The paper presents a case of poisoning with mercury chloride and lesions observed in the digestive tract with the short commentary.

Niepożądane odczyny poszczepienne z perspektywy prawnej

Sylwia Kiełbasa