Atlas trichoskopii. Dermoskopia w chorobach włosów i skóry owłosionej. Tom I i II

„Atlas trichoskopii” – to pierwsza książka na świecie i jedyny podręcznik w Polsce opisujący trichoskopię jako medyczną technikę diagnostyczną.

 „Atlas trichoskopii” to podręcznik, który może być wykorzystany w codziennej praktyce klinicznej, zarówno przez specjalistów, jak i rezydentów dermatologii.  

Atlas dostarcza szczegółowych informacji dotyczących zastosowania trichoskopii w codziennej praktyce lekarskiej. Na początku książki opisano struktury i wzorce trichoskopowe oraz normy, wskazówki, triki i artefakty związane z tą metodą diagnostyczną. Następnie omówiono takie zagadnienia, jak włosy w zaburzeniach genetycznych oraz dysplazje ektodermalne i zespoły genetyczne związane z utratą włosów.

W kolejnych rozdziałach książki opisano obrazy trichoskopowe takich chorób włosów i owłosionej skóry głowy, jak:

• łysienie plackowate,
• łysienie anagenowe,
• łysienie telegenowe,
• łysienie z pociągania,
• łysienie czołowe niebliznowaciejące,
• wyłysiające zapalenie mieszków włosowych,
• rozwarstwiające zapalenie skóry głowy,
• łuszczycę skóry owłosionej głowy,
• łojotokowe zapalenie skóry,
• autoimmunologiczne choroby pęcherzowe,
• zmiany przedrakowe i nowotwory skóry owłosionej głowy.

W „Atlasie trichoskopii” omówiono trichoskopię u dzieci, opisano obrazy trichoskopowe u Azjatów oraz u pacjentów o wysokich fototypach skóry.

W książce można znaleźć wiele cennych informacji dotyczących algorytmów i kryteriów diagnostycznych, niezbędnych dla praktycznego różnicowania przyczyn utraty włosów oraz  monitowania aktywności chorób owłosionej skóry głowy. Cennym dodatkiem atlasu są przykładowe raporty trichoskopowe przedstawione w formie formularzy.

TOM I

Część I. Wprowadzenie
1. Wprowadzenie

Część II. Struktury i wzorce trichoskopowe
2. Łodygi włosów
3. Ujścia mieszków włosowych: kropki
4. Okołomieszkowa i międzymieszkowa powierzchnia skóry
5. Naczynia krwionośne

Część III. Normy w trichoskopii
6. Normy w trichoskopii

Część IV. Wskazówki, triki i artefakty
7. Wskazówki, triki i artefakty w trichoskopii

Część V. Włosy w zaburzeniach genetycznych
8. Włosy paciorkowate (monilethrix), włosy paciorkowate rzekome (pseudomonilethrix) i włosy przypominające włosy paciorkowate (monilethrix-like hairs)
9. Włosy bambusowate (trichorrhexis invaginata) i zespół Nethertona (Netherton's syndrome)
10. Rozszczep węzłowaty włosa (trichorrhexis nodosa)
11. Włosy skręcone (pili torti)
12. Włosy obrączkowate (pili annulati)
13. Włosy wełniste (woolly hair)
14. Trichotiodystrofia (trichothiodystrophy)

Część VI. Dysplazje ektodermalne i inne zespoły genetyczne związane z utratą włosów
15. Dysplazje ektodermalne i inne zespoły genetyczne związane z utratą włosów

TOM II

Część VII. Łysienie niebliznowaciejące
16. Łysienie plackowate (alopecia areata)
17. Łysienie androgenowe (androgenetic alopecia)
18. Łysienie telogenowe (telogen effluvium)
19. Łysienie anagenowe (anagen effluvium)
20. Trichotillomania (trichotillomania) i łysienie z pociągania (traction alopecia)

Część VIII. Łysienie pierwotnie bliznowaciejące
21. Postać klasyczna liszaja płaskiego mieszkowego (lichen planopilaris) i zespół Grahama Little’a (Graham Little syndrome)
22. Łysienie czołowe bliznowaciejące (frontal fibrosing alopecia)
23. Toczeń rumieniowaty ogniskowy (discoid lupus erythematosus)
24. Wyłysiające zapalenie mieszków włosowych (folliculitis decalvans)
25. Rozwarstwiające zapalenie skóry głowy (dissecting cellulitis, perifolliculitis capitis abscedens et suffodiens)
26. Łysienie rzekomoplackowate Brocqa (pseudopelade Broque)

Część IX. Przeszczepianie włosów
27. Transplantacja włosów

Część X. Choroby infekcyjne i choroby zapalne skóry owłosionej głowy
28. Choroby pasożytnicze skóry owłosionej głowy
29. Grzybica skóry owłosionej głowy (tinea capitis)
30. Łojotokowe zapalenie skóry (seborrheic dermatitis, dermatitis seborrhoica)
31. Łuszczyca (psoriasis)
32. Autoimmunologiczne choroby pęcherzowe

Część XI. Trichoskopia u dzieci
33. Trichoskopia u dzieci

Część XII. Zmiany przedrakowe i nowotwory skóry owłosionej głowy
34. Łagodne nowotwory melanocytowe
35. Czerniak (melanoma)
36. Nieczerniakowe nowotwory skóry
37. Guzy naczyniowe

Część XIII. Trichoskopia u Azjatów
38. Trichoskopia u Azjatów

Część XIV. Trichoskopia u pacjentów z wysokimi fototypami skóry
39. Badanie trichoskopowe u pacjentów z wysokimi fototypami skóry

Część XV. Algorytmy w trichoskopii
40. Algorytmy w trichoskopii

Część XVI. Monitorowanie aktywności chorób i skuteczności leczenia za pomocą trichoskopii
41. Monitorowanie chorób włosów i skóry głowy

Część XVII. Wynik badania trichoskopowego
42. Wynik badania trichoskopowego

Część XVIII. Choroby limfoproliferacyjne
43. Choroby limfoproliferacyjne

Część XIX. Trichoskopia w medycynie ogólnej
44. Trichoskopia w medycynie ogólnej

Indeks

Prof. dr hab. n. med. Lidia Rudnicka
Katedra i Klinika Dermatologiczna Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Współzałożyciel i pierwszy prezes International Trichoscopy Society. Pełni funkcję kierownika Katedry i Kliniki Dermatologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i  prezesa Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Zdobywała doświadczenie w wielu ośrodkach naukowych i instytucjach, m.in. w Food and Drug Administration (USA), University of Liège (Belgia) oraz Thomas Jefferson University w Filadelfii (USA). Jest autorką lub współautorką ponad 200 artykułów i rozdziałów książek. Jej głównym osiągnięciem naukowym jest wkład w rozwój trichoskopii. W 2006 roku wprowadziła razem z prof. Małgorzatą Olszewską termin „trichoskopia”. Inne obszary zainteresowania i osiągnięcia naukowe prof. Lidii Rudnickiej  to diagnostyka i leczenie chorób włosów, twardziny układowej, nowotworów skóry, łuszczycy i liszaja płaskiego. Wyniki swoich badań prezentowała w czasie wykładów na zaproszenie na wielu konferencjach dermatologicznych, w tym światowych kongresach dermatologicznych (World Congress of Dermatology) w Nowym Jorku, Sydney, Paryżu, Buenos Aires, Seulu, Vancouver i Mediolanie. Aktywność prof. Lidii Rudnickiej w American Academy of Dermatology spowodowała, że została wybrana członkiem Zarządu Głównego tego Towarzystwa. Jest również polskim przedstawicielem do Rady Reprezentantów European Academy of Dermatology and Venereology oraz międzynarodowym członkiem honorowym American Dermatological Association  i innych towarzystw. Reprezentowała Polskę również w wielu różnych gremiach międzynarodowych, w tym w ILDS, WDS oraz w czasie konferencji naukowych. Od wielu lat jest entuzjastycznym nauczycielem trichoskopii w Polsce i za granicą.

Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Olszewska
Katedra i Klinika Dermatologiczna Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Zainteresowania naukowe i kliniczne prof. dr hab. n. med. Małgorzaty Olszewskiej obejmują szerokie spektrum tematyki dermatologicznej od nieinwazyjnych metod diagnostycznych do nowoczesnych metod terapeutycznych w chorobach włosów, autoimmunizacyjnych chorobach pęcherzowych, liszaju płaskim, w chorobach błon śluzowych i łuszczycy. Doświadczenie zdobywała w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym oraz w  uczelniach we Włoszech i w Hiszpanii. Jest autorką kilkuset artykułów naukowych, rozdziałów w monografiach naukowych i redaktorem naukowym monografii. Jest wykładowcą polskich i międzynarodowych kongresów naukowych, m.in. kolejnych edycji konferencji Europejskiej Akademii Dermatologii i Wenerologii. Jest aktywnym członkiem wielu towarzystw  naukowych: Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, European Academy of Dermatology and Venereology, American Academy of Dermatology, International Trichoscopy Society, International Dermoscopy Society i European Hair Research Society. Przez wiele lat była członkiem zarządu i sekretarzem Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Pełniła obowiązki kierownika Kliniki Dermatologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Jest redaktorem naczelnym „Przeglądu Dermatologicznego”. Organizowała i współorganizowała liczne konferencje dermatologiczne, w tym coroczną konferencję WAWDERM w Warszawie. Jest autorką pierwszego opisu nowej jednostki chorobowej vulvovaginal-gingival-pilar lichen planus. Jest autorką i współautorką pierwszych prac dotyczących trichoskopii, w tym pierwszej publikacji wprowadzającej nazwę trichoscopy w „Archives of Dermatology” w 2008 roku.

Dr hab. n. med. Adriana Rakowska
Katedra i Klinika Dermatologiczna Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Dr hab. n. med. Adriana Rakowska  w 2001 roku ukończyła Wydział Lekarski Akademii Medycznej w Białymstoku. W latach 2003-2014 pracowała w Klinice Dermatologii Centralnego Szpitala Klinicznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie, w tym na stanowisku kierownika Przyklinicznej Poradni Dermatologii. Od 2014 roku jest adiunktem w Katedrze i Klinice Dermatologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Tytuł specjalisty dermatologa-wenerologa uzyskała w 2009 roku, stopień doktora nauk medycznych w 2010 roku, stopień doktora habilitowanego nauk medycznych w styczniu 2018 roku. Od 2017 roku jest członkiem zarządu Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego.
Głównym tematem zainteresowań naukowych dr hab. n. med. Adriany Rakowskiej są choroby włosów i skóry owłosionej głowy. Jest autorką ponad 70 publikacji naukowych i ponad 180 doniesień zjazdowych prezentowanych na konferencjach krajowych i zagranicznych.